De gemeente Puurs-Sint-Amands zet enorm in op het opsporen, bewaren en beheren van lokaal erfgoed.De erfgoedmaterialen die over de jaren heen reeds zijn verzameld krijgen een plaats in het erfgoeddepot. Dit bevond zich tot voor kort in de kapel van de SJABI Bovenbouw. Het depot is verhuisd naar de oude pastorie in Ruisbroek. Dit gebouw biedt meer ruimte en is toegankelijker om te betreden. Het is de bedoeling om het erfgoeddepot open te stellen voor geïnteresseerden alsook de werking ervan publiekelijk te maken. Hiervoor is een reglement met de nodige afspraken en voorwaarden voor de opnamen en het aanleveren van erfgoedelementen van groot belang.
Volgende bevoegdheidsgrond en regelgeving is van toepassing:
Bevoegdheidsgrond
De gemeente Puurs-Sint-Amands zet enorm in op het opsporen, bewaren en beheren van lokaal erfgoed. De erfgoedmaterialen die over de jaren heen reeds zijn verzameld krijgen een plaats in het erfgoeddepot. Dit bevond zich tot voor kort in de kapel van de SJABI Bovenbouw. Het depot is verhuisd naar de oude pastorie in Ruisbroek. Dit gebouw biedt meer ruimte en is toegankelijker om te betreden. Het is de bedoeling om het erfgoeddepot open te stellen voor geïnteresseerden alsook de werking ervan publiekelijk te maken.
Het betreft alle materiële objecten, verzamelingen en andere samenhangende gehelen van objecten behorend tot het roerend erfgoed van of over de gemeente Puurs-Sint-Amands. Dit erfgoedmateriaal wordt opgenomen in het depot in de vorm van een schenking (aanvrager doet afstand van eigendom) of een bruikleenovereenkomst (aanvrager blijft eigenaar van erfgoedmateriaal). Binnen dit kader kunnen we het verzamelde erfgoed ook uitlenen aan derden via een bruikleenovereenkomst. Hiervoor is een reglement met de nodige afspraken en voorwaarden voor de opnamen en het aanleveren van erfgoedelementen van groot belang.
Onroerend erfgoed zoals monumenten, archeologische sites en landschappen worden niet opgenomen in het erfgoeddepot.
Enig artikel: De gemeenteraad stelt onderstaand reglement voor de opname van erfgoedmaterialen in het Erfgoeddepot vast:
Artikel 1 – Doel
Dit reglement bepaalt de voorwaarden en procedure voor de opname van erfgoedmateriaal in de gemeente Puurs-Sint-Amands. Het gaat over erfgoedmateriaal afkomstig van en over de gemeente Puurs-Sint-Amands. Het erfgoeddepot bevindt zich momenteel in de pastorie van Ruisbroek. Het erfgoeddepot heeft als operationele doeleinden:
1° Het bestaande erfgoed beschrijven, inventariseren en ontsluiten;
2° Door middel van toonmomenten het erfgoed in het erfgoeddepot toegankelijk maken voor een breder publiek;
3° Erfgoed verankeren binnen de lokale gemeenschap;
4° Fungeren als signaalfunctie en aanspreekpunt voor alles wat met erfgoed te maken heeft;
Artikel 2 - Definities
Voor de toepassing van dit reglement wordt verstaan onder:
Erfgoedmaterialen: erfgoed is al datgene wat deel uitmaakt van ons verleden en de moeite waard is om te koesteren, te bewaren en te ontsluiten. Dat erfgoed kan zeer divers zijn en bevat archeologische vondsten, kunstwerken, archieven, historische documenten, tekeningen, foto- en filmmateriaal, gebruiksvoorwerpen, verhalen, anekdotes, tradities edm… kortom roerend materieel en immaterieel erfgoed.
Erfgoeddepot: ruimte ingericht om op een professionele manier erfgoedcollecties te bewaren en beheren. Deze ruimte bevindt zich momenteel in de pastorie van Ruisbroek.
Aanvrager: de eigenaar van de erfgoedcollectie of de door de eigenaar aangestelde tussenpersoon; de aanvrager wenst beroep te doen op het erfgoeddepot om erfgoedmaterialen in bruikleen te geven of te schenken.
De werkgroep Erfgoed Puurs-Sint-Amands: een groep vrijwilligers die verbonden zijn met de gemeente Puurs-Sint-Amands met een hart voor alles wat met erfgoed te maken heeft. Zij zetten zich in om al het erfgoed van de gemeente Puurs-Sint-Amands te bewaken en bewaren. Binnen de werking van het erfgoeddepot staan ze in voor de praktische organisatie en hebben zij een adviserende rol.
Erfgoedcollectie: alle materiële objecten, verzamelingen en andere samenhangende gehelen van objecten behorend tot het roerend erfgoed van of over de gemeente Puurs-Sint-Amands.
Artikel 3 – Toepassingsgebied
Het Erfgoeddepot aanvaardt de erfgoedmaterialen en -collecties voor zover:
- Het roerende goederen zijn;
- Deze afkomstig zijn van het grondgebied van de gemeente Puurs-Sint-Amands of over Puurs-Sint-Amands gaan.
Dit reglement is niet van toepassing op:
- Onroerend erfgoed (monumenten, archeologische sites en landschappen die wel tastbaar zijn maar niet verplaatst kunnen worden). Zij vormen een onderdeel van een apart beschermingsbeleid dat behoort tot een bovengemeentelijk niveau.
- Archeologische objecten. Hiervoor wordt steeds doorverwezen naar het erkend archeologisch depot van de provincie Antwerpen of de stad Mechelen.
Artikel 4. Voorwaarden
Dit reglement bepaalt de voorwaarden voor:
4.1. De eigendomsoverdracht
Er wordt ofwel een bruikleenovereenkomst ofwel een schenkingsovereenkomst opgemaakt met de eigenaar van de goederen.
Bij een bruikleenovereenkomst blijft de aanvrager ten allen tijde eigenaar van het object dat door hem/haar aan de gemeente Puurs-Sint-Amands aangeboden wordt en in het erfgoeddepot bewaard wordt. Het gaat hier om een tijdelijke inbewaarneming. De maximale termijn voor een bruikleen is 9 jaar. Zes maanden voor het verstrijken van deze termijn, zal een aangetekend schrijven gestuurd worden naar de eigenaar met de vraag om de materialen terug op te halen. Indien de eigenaar niet reageert en de bewaartermijn wordt overschreden, wordt de gemeente Puurs-Sint-Amands eigenaar van de materialen.
De collectie mag gebruikt worden voor andere doeleinden mits goedkeuring van de eigenaar. Onder geen beding kan het depot gebruikt worden als een opslagplaats.
Bij een schenkingsovereenkomst staat de eigenaar zijn eigendomsrechten af aan de gemeente Puurs-Sint-Amands. Na het ondertekenen van de schenkingsovereenkomst door beide partijen (de eigenaar en de voorzitter van de gemeenteraad) is deze overeenkomst definitief, waardoor andere familieleden of derden de erfgoedobjecten waarop die overeenkomst betrekking heeft, niet meer kunnen terugvorderen.
Indien er geen overeenkomst wordt ondertekend door de eigenaar, heeft de gemeente Puurs-Sint-Amands het recht om af te zien van de opname van het erfgoedmateriaal.
4.2. Aanlevering
Opdat de objecten in het erfgoeddepot kunnen opgenomen worden, moeten deze voldoen aan volgende voorwaarden:
1° de objecten/collecties zijn volledig en compleet;
2° de objecten bevinden zich in een stabiele toestand;
3° de wijze van aanlevering (bruikleen of schenking) wordt in overleg besproken met de gemeente Puurs-Sint-Amands.
4.3 Weigering of doorverwijzing
De gemeente Puurs-Sint-Amands heeft het recht ensembles of objecten te weigeren of door te verwijzen naar andere instanties die de beste omstandigheden aanbieden als ideale bewaarplaats:
1° als de objecten de verantwoordelijkheid of de draagkracht en doelstelling van het depot overstijgen;
2° als de objecten specifieke bewaaromstandigheden verlangen die het depot niet kan garanderen;
3° als de objecten in zodanige toestand zijn dat ze schade kunnen berokkenen aan andere objecten opgeslagen in het depot;
4° als de objecten zodanig beschadigd zijn dat de erfgoedwaarde verloren is gegaan.
Artikel 5 – Procedure
5.1. Aanvraag
Aan de hand van het digitaal aanvraagformulier, dat kan gedownload worden via de website van de gemeente Puurs-Sint-Amands, richt de aanvrager een gemotiveerde aanvraag tot bruikleen of schenking aan de gemeente Puurs-Sint-Amands. De aanvrager voegt foto’s en een omschrijving van de objecten toe (toestand, afmetingen, de waardebepaling (al dan niet nog aan te vragen door de eigenaar). De aanvrager maakt duidelijk melding in het aanvraagformulier of hij de objecten in bruikleen wenst te geven (en de eventuele duurtijd) of wil schenken.
5.2. Behandeling aanvraag
Nadat de aanvraag door de dienst Beleven ontvankelijk werd verklaard, zal contact opgenomen worden met de aanvrager om een afspraak te maken teneinde het erfgoedobject ter plaatse te bekijken en bestuderen. Indien er nood bestaat aan bijkomende expertise, zijn deze kosten voor de eigenaar. Na volledigheid van het dossier wordt het ter goedkeuring voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen in geval van bruiklening of aan de gemeenteraad in geval van schenking.
5.3 Aanvaarding
Nadat het college van burgemeester en schepenen of de gemeenteraad het dossier heeft goedgekeurd, wordt door beide partijen een bruikleen- of schenkingsovereenkomst ondertekend waarin de nodige voorwaarden duidelijk worden vermeld.
5.4 Overbrenging naar en van het depot
Alle objecten die aangeboden worden door de aanvrager worden tegelijkertijd aangeleverd. Bij voorkeur staat de aanvrager in voor deskundig transport naar het depot en transport terug na afloop van de bewaartermijn, indien van toepassing. Dit kan eventueel in onderling overleg besproken worden met de gemeente. De aanvrager voorziet, indien nodig, mankracht voor het lossen en opbergen en het opnieuw inladen van de objecten. Bij aankomst van erfgoedobjecten wordt een conditiecontrole uitgevoerd door de werkgroep Erfgoed Puurs-Sint-Amands. De aanvrager neemt contact op met de gemeente Puurs-Sint-Amands, via het e-mailadres erfgoed@puursam.be, wanneer er iets aan het te leveren materiaal (soort, hoeveelheid, enz.) verandert.
Wordt er bij aankomst van de erfgoedobjecten vastgesteld dat er schade is, heeft de gemeente Puurs-Sint-Amands alsnog het recht om de objecten niet te aanvaarden en dient de aanvrager de objecten terug mee te nemen.
Artikel 6 – Verzekering
De gemeente zal een verzekering afsluiten voor alle erfgoedmaterialen die zich in het erfgoeddepot bevinden.
In geval van ontlening van erfgoedobjecten door derden uit de collectie van het erfgoeddepot, dienen zij voor de ontleende goederen een verzekering af te sluiten. Hierbij wordt steeds een bruikleenovereenkomst opgemaakt.
Artikel 7 – Aansprakelijkheid
De aanvrager verbindt zich ertoe de nodige melding te hebben verricht en de toelating te hebben bekomen voor de bruiklening of schenking van de vereniging waartoe de materialen behoren (bijvoorbeeld een raad van bestuur), indien dit vereist is. De gemeente Puurs-Sint-Amands verbindt zich er toe de opgenomen objecten als een goede huisvader te bewaren in het depot. De bewaargever kan geen schadevergoeding eisen bij diefstal of schade door overmacht.
Artikel 8 – Betwistingen
Alle betwistingen over de toepassing van dit reglement worden beslecht door het college van burgemeester en schepenen. Het college van burgemeester en schepenen neemt een gemotiveerde beslissing en kan zich daarbij laten adviseren door de werkgroep Erfgoed Puurs-Sint-Amands. De beslissing wordt nadien ter kennis gebracht van de klager.
Artikel 9 – Inwerkingtreding
Dit reglement werd goedgekeurd door de gemeenteraad van 19 december 2022, treedt in werking op 1 januari 2023 en wordt bekendgemaakt overeenkomstig artikel 286 van het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017.
De bekendmaking van dit reglement wordt aan de toezichthoudende overheid ter kennis gebracht overeenkomstig artikel 330 van het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017.