De gemeente staat in voor de begrafenis of crematie van behoeftigen, maar heeft deze taak gedelegeerd aan het OCMW.
Hiervoor heeft de raad voor maatschappelijk welzijn in vergadering van 6 september 2021 een reglement vastgesteld om de tussenkomst in de betaling van de begrafenis- en crematiekosten te bepalen.
Volgende bevoegdheidsgrond en regelgeving is van toepassing:
Bevoegdheidsgrond
Toepasselijke regelgeving
Het Bijzonder Comité voor de sociale dienst heeft gunstig advies verleend in vergadering van 10 augustus 2023.
Dit reglement, zoals goedgekeurd door de raad voor maatschappelijk welzijn in vergadering van 6 september 2021, is aan herziening toe.
Om de 4 jaar wordt immers een overheidsopdracht uitgeschreven voor de uitvaarten lastens het OCMW. Deze opdracht is toegewezen aan begrafenisondernemer De Ruyte te Puurs. De bedragen werden ingevolge de aanbesteding verhoogd en vermits deze ook in het reglement zijn opgenomen, dienen de bedragen aangepast te worden.
Voorts werd beslist voortaan een naamplaatje mee in de prijs van de begrafenis/crematie vervat is, daar waar dit tot op heden niet het geval is.
Een laatste wijziging bestaat erin dat de nabestaanden bij de begrafenisondernemer ervoor kunnen opteren om andere of extra zaken, dan diegene die in het pakket van een OCMW-begrafenis of crematie vervat zitten, toe te voegen. (bv. door meer rouwbrieven te vragen dan het aantal dat werd bepaald). Indien nabestaanden willen afwijken voor meer dan 250 euro, worden zij geacht over voldoende financiële middelen te beschikken om de begrafenis/crematie zelf te bekostigen. Momenteel konden de familieleden voor maximum 100 euro afwijken.
Aan de raad voor maatschappelijk welzijn wordt gevraagd om dit reglement vast te stellen met ingang van 14 september 2023.
Budgetsleutel: 2023/25-110101/0900-00/64823700/OCMW/VB/IP-GEEN
Enig artikel: De raad voor maatschappelijk welzijn stelt onderstaand reglement m.b.t. tussenkomst in de betaling van begrafenis- en crematiekosten vast:
Artikel 1. Doel
Wanneer iemand overlijdt, wordt in eerste instantie verwacht dat de familieleden de uitvaart regelen.
Ingevolge artikel 14 van het Decreet van 16 januari 2004 betreffende begraafplaatsen en lijkbezorging staat de gemeente in voor de begrafeniskosten van behoeftigen. De gemeente delegeert deze taak aan het OCMW van Puurs-Sint-Amands, dat de begrafeniskosten van deze behoeftige personen ten laste neemt. Aangezien de begrafeniskosten worden beschouwd als een last van de nalatenschap, kan het OCMW deze kosten, op basis van de wettelijk geldende onderhoudsplicht, geheel of gedeeltelijk gaan terugvorderen bij de erfgenamen onder de voorwaarden zoals hieronder bepaald.
Artikel 2. Toepassingsgebied
Dit reglement is van toepassing op:
Verschillende mogelijkheden kunnen zich voordoen:
Artikel 3. Gerechtigden
Komen in aanmerking voor een begrafenis of crematie lastens het OCMW:
Artikel 4: Voorwaarden
§1. M.b.t. eigen middelen overledene/familieleden:
Er zal steeds nagegaan worden of de familie of nabestaanden bereid zijn om de begrafenis te regelen en de kosten te betalen. In eerste instantie zullen steeds de beschikbare gelden van een overledene worden aangewend om de kosten te betalen.
§2. M.b.t. de begrafenisondernemer:
De begrafenis wordt geregeld door de begrafenisondernemer die zich via aanbesteding verbonden heeft met het OCMW Puurs-Sint-Amands.
Indien de overledene geen beschikbare gelden heeft en de familie niet in staat is om de kosten te dragen, worden volgende stappen gevolgd:
- de sociale dienst bezorgt bij elke nieuwe aanvraag voor een ten laste name een kopie van dit reglement aan de familie/nabestaanden. Dit reglement is ook raadpleegbaar via de gemeentelijke website.
- Aan de begrafenisondernemer wordt ook een kopie bezorgd;
- de sociale dienst contacteert de begrafenisondernemer;
- de begrafenisondernemer maakt een gedetailleerde offerte op van de kosten en bezorgt deze aan het OCMW. De begrafenisondernemer vermeldt ook de extra prestaties op de offerte die gevraagd werden door de familie.
- het OCMW bevestigt, na goedkeuring middels dringende beslissing van de voorzitter van het bijzonder comité voor de sociale dienst, de offerte via e-mail
- binnen de 30 dagen na de begrafenis/crematie maakt de begrafenisondernemer de gedetailleerde factuur en het overlijdensattest over aan het OCMW
- de factuur wordt na ontvangst gecontroleerd door een maatschappelijk werker. Indien de factuur conform het reglement is opgesteld, wordt deze ter goedkeuring voorgelegd aan het eerstvolgende bijzonder comité voor de sociale dienst
- na goedkeuring wordt de factuur voor betaling overgemaakt aan de financiële dienst. De betaling gebeurt rechtstreeks aan de begrafenisondernemer.
§3. M.b.t. erfgenamen:
De begrafeniskosten zijn een last van de nalatenschap. Bijgevolg zijn de erfgenamen gehouden tot betaling van de begrafeniskosten indien aan volgende voorwaarden is voldaan:
- betrokkene moet een wettelijk erfgenaam zijn, die krachtens de wet tot onderhoud is gehouden;
- de overledene moet behoeftig zijn en de erfgenaam vermogend;
- de gemaakte kosten moeten in verhouding staan tot de levensstandaard van de overledene.
Enkel indien niet aan deze voorwaarden is voldaan, kan het OCMW de begrafeniskosten ten laste nemen.
Een erfgenaam die een nalatenschap verwerpt, kan worden verplicht bij te dragen in de begrafeniskosten. Bestellen en betalen van een begrafenis zijn geen daden van aanvaarding van een erfenis. De onderhoudsplichtige is wel maar gehouden in de mate waarin hij zelf vermogend is. Om te bepalen of een erfgenaam al dan niet vermogend is, dient zijn situatie door middel van een sociaal financieel onderzoek bekeken te worden.
Artikel 5. Tussenkomsten
Het OCMW neemt de kostprijs ten laste voor een begrafenis of crematie op een weekdag.
De tussenkomst, excl. 6% BTW, bedraagt maximum:
- katholieke uitvaart met begrafenis, excl. misviering: 907,50 euro
- katholieke uitvaart met crematie en uitstrooien, excl. misviering: 1.413,50 euro
- burgerlijke uitvaart met begrafenis: 907,50 euro
- burgerlijke uitvaart met crematie en uitstrooien: 1.413,50 euro
Het crematorium vraagt bij de aanvraag van een ashoudertje 6 euro, excl. 6% BTW.
In genoemde prijzen zijn volgende zaken begrepen:
- Ophaling van lichaam, uiterlijk 24 u na overlijden en na vaststelling door arts en opmaak van nodige documenten
- Verzorging van het lichaam
- Lichaam wordt op grondgebied Puurs-Sint-Amands bewaard tot dag van uitvaart of crematie (maximum 3 dagen)
- Mogelijkheid tot groeten tijdens de kantooruren in het funerarium op het grondgebied Puurs-Sint-Amands
- Max. 50 rouwbrieven en 50 rouwprentjes
- Begraving of uitstrooiing gebeurt op het grondgebied Puurs–Sint-Amands
- Afhandeling van formaliteiten
- Vervoer naar crematorium
- Kist (crematiekist)
- Personeel (niet op zaterdag)
- Naamplaatje
De familie kan aan de begrafenisondernemer melden dat zij ervoor kiezen om andere of extra zaken te voorzien voor de begrafenis/crematie ten bedrage van maximum 250 euro dan deze die door het OCMW worden ten laste genomen. In dat geval moeten zij zelf instaan voor de betaling van deze meerkost.
Indien de erfgenamen voor meer dan 250 euro willen afwijken van het pakket dat voorzien is door het OCMW, dienen zij de uitvaart geheel zelf te bekostigen.
De WZC-bewoners die ten laste zijn van het OCMW van Puurs-Sint-Amands dienen een bedrag van 1.500 euro te plaatsen op een rekening ter bekostiging van latere uitvaartkosten.
Artikel 6. Procedure
§1. De aanvraag tot tussenkomst in de begrafenis- of crematiekosten moet gebeuren voorafgaandelijk aan de begrafenis of crematie en wordt gericht aan de sociale dienst van het OCMW van Puurs-Sint-Amands (tel. 03 203 27 00) binnen de 24 uren na het overlijden van de behoeftige persoon of uiterlijk de eerstvolgende werkdag na het overlijden. Elke derde die de begrafenis zelf regelt met de begrafenisondernemer zonder voorafgaandelijk het OCMW te verwittigen, is zelf verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart.
§2. Zodra de sociale dienst van het OCMW werd gecontacteerd, zal een sociaal onderzoek uitgevoerd worden door de maatschappelijk werker. Hieruit moet onder andere blijken of de overledene al dan niet een behoeftig persoon is, er beschikbare gelden zijn die kunnen aangewend worden om de kosten te betalen, wat de financiële en sociale situatie is, wie de wettelijke erfgenamen zijn, of laatstgenoemde de nalatenschap al dan niet aanvaarden, …
§3. Indien de overledene onder bewindvoering stond of collectieve schuldenregeling, zal de advocaat voorafgaandelijk worden gecontacteerd om de financiële situatie te bekijken.
§4. Indien er een uitvaartverzekering is, wordt de verzekeringsmaatschappij onmiddellijk verwittigd.
§5. Er wordt nagekeken wat de laatste geregistreerde wilsbeschikking is van de overledene bij de dienst burgerzaken.
§6. Indien er geen laatst geregistreerde wilsbeschikking is, wordt gekozen voor een burgerlijke uitvaart. Is er een laatst geregistreerde wilsbeschikking aanwezig, kan er een kerkdienst plaatsvinden. Er zal gevolg gegeven worden aan de laatst geregistreerde wilsbeschikking, voor zover deze past binnen dit reglement en de door het OCMW voorziene bedragen, zoals vermeld in artikel 5 van dit reglement.
§7. Ieder dossier wordt afzonderlijk onderzocht en voorgelegd aan het bijzonder comité voor de sociale dienst. Afwijkingen op dit reglement kunnen slechts uitzonderlijk worden toegestaan bij beslissing van het bijzonder comité voor de sociale dienst op basis van een gemotiveerd sociaal verslag.
§8. In dringende gevallen wordt er een beslissing genomen door de voorzitter van het bijzonder comité voor de sociale dienst. Deze beslissing wordt ter bekrachtiging voorgelegd op de eerstvolgende vergadering van het bijzonder comité voor de sociale dienst.
§9. De beslissing van het bijzonder comité voor de sociale dienst wordt ter kennis gebracht van de aanvrager.
Artikel 7. Terugvorderingsmodaliteiten van de ten laste genomen kosten
Het OCMW zal alles in het werk stellen om de tussenkomst terug te vorderen door:
- het invorderen van de begrafenisvergoedingen die worden verleend door externe instanties (bv. sociale kassen ex-werkgevers, verzekeringsmaatschappijen, ..)
- het instellen van een vordering tot verhaal op roerende goederen (bv. kapitalen uitgekeerd op grond van een levensverzekering) en onroerende goederen, die behoren tot het actief van de nalatenschap
- te verhalen op de erfgenamen wanneer achteraf blijkt dat er toch roerende en/of onroerende goederen aanwezig zijn in de nalatenschap
- te verhalen op de onderhoudsplichtigen overeenkomstig artikel 98 §2 van de Organieke Wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn van 8 juli 1976. In dit geval zal er ook een financieel onderzoek gevoerd worden bij de onderhoudsplichtigen. Hierbij kan rekening gehouden worden met de schaal van tussenkomsten bepaald bij de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie.
Artikel 8. Opheffingsbepaling
Het reglement m.b.t. tussenkomst in de betaling van begrafenis- en crematiekosten, zoals goedgekeurd door de raad voor maatschappelijk welzijn in vergadering van 6 september 2021, wordt opgeheven met ingang van 14 september 2023.
Artikel 9. Goedkeuring en inwerkingtreding
Dit reglement werd goedgekeurd op de raad voor maatschappelijk welzijn van 11 september 2023 en treedt in werking op 14 september 2023. Dit reglement wordt geëvalueerd indien de nood zich voordoet.
Dit reglement wordt bekendgemaakt via de gemeentelijke website.